به گزارش «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ نیمه رجب روزی است که زینب بنت علی بن ابیطالب(ع)، پیام آور کربلا یک سال و نیم بعد از شهادت عزیزانش دنیای دنی را ترک گفت. بانویی(س) که با هفت معصوم علیهم السلام مانوس بود و جالب تر آنجاست که خود حضرتش هم در زندگی آن معصومین علیهم السلام نقش داشت. به عنوان مثال می‌توان به ماجراهای بعد از شهادت حضرت زهرا سلام‌الله علیها و نقش مهم حضرت زینب سلام‌الله علیها در آن برهه در زندگی خانوادگی اشاره کرد که به امور پدر و برادران خود رسیدگی می‌کردند. گویا ام‌ابیها بودن در خانواده اهل بیت علیهم السلام جاری و ساری شده است. چنانکه بخشی از این معنا در سبک زندگی و سیره حضرت زینب سلام‌الله علیها تجلی پیدا می‌کند. عامل دیگری در درخشش شخصیتی حضرت زینب سلام‌الله علیها به کارگیری علم است. چنانکه همه می‌دانند مدیریت بحران در کربلا توسط آن حضرت انجام شد.
زندگی نامه حضرت زینب (س)
حضرت زینب کبری (س) سومین فرزند حضرت فاطمه (س) و امام علی (ع) است که دو سال بعد از ولادت امام حسین (ع)، در روز ۵ جمادی‌الاول سال ششم هجری قمری در در محلّه بنی‌هاشم شهر مدینه به دنیا آمد. در برخی منابع سال تولد ایشان پنجم هجری قمری ذکر شده است. بر اساس روایات متعدد، نام حضرت زینب (س) توسط پیامبر اسلام (ص) انتخاب شده است. البته گفته شده است که جبرئیل از سوی خداوند متعال این نام را به پیامبر (ص) رسانده است. زینب به معنای «درخت نیکو منظر و خوشبو» یا «افتخار و زینت پدر» است.
حضرت زینب (س) به چه معروف بود؟
حضرت زینب (س) که زینب کبری نیز نامیده می‌شوند در زندگی خود وفات پدربزرگش حضرت محمد (ص)، بیماری و به شهادت رسیدن مادرش فاطمه زهرا (س)، شهادت پدرش امام علی (ع)، شهادت برادرش امام حسن مجتبی (ع)، واقعه کربلا و شهادت امام حسین (ع) و بسیاری از بستگانش، همچنین به اسارت رفتن در کوفه و شام را تجربه کرد که به دلیل تحمل این سختی‌های بسیار به ام المصائب معروف است. ایشان همچنین به دلیل فداکاری و قهرمانی در واقعه کربلا، در بین شیعیان به لقب قهرمان کربلا نیز شناخته می‌شود.
عفت و حجب و حیای حضرت زینب(س)
نقل است که یکی از همسایگان امیرالمؤمنین(ع) در کوفه می‌گوید: «من پنج سال در همسایگی ایشان زندگی می‌کردم، اسمی از زینب(س) شنیدم، ولی شخصیت او را ندیدم» یعنی آنقدر حیا و عفت حضرت زینب(س) زیاد بود که حتی در برابر چشمان نامحرمان ظاهر نمی‌شد.
ایشان در تمام جنگ‌ها همراه امیرالمؤمنین(ع) و امام حسن(ع) بود و بردباری بسیار زیادی داشت .
ایشان صبر و رضا را از پدر و برادر خود آموخته بود، صبر پدر را در فقدان حضرت زهرا(س) و صبر برادر را در برابر دشواری‌های کربلا دیده بود، همان‌طور که امام حسین(ع) می‌فرماید: «إلهِی صَبْراً بِقَضَائِکَ، تَسْلیماً لِأمْرِکَ؛ خدایا من، در برابر قضاء تو صبر می‌کنم و در برابر امر تو تسلیم هستم» حضرت زینب(س) نیز در برابر امر و تقدیر الهی کاملاً صبور و شکیبا بود.
حضرت سیدالشهداء(ع) در هنگام وداع به خواهر گفتند: «مرا در نماز شبت دعا کن» وقتی امام معصوم(ع) به کسی بگوید مرا دعا کن، جایگاه چنین فردی بسیار بالا و متعالی است و این نشان می‌دهد که حضرت زینب(س) به جایگاه عصمت بسیار نزدیک بوده‌اند.
نقش حضرت زینب در نهضت کربلا
وقتى امام حسین علیه السلام پس از امتناع از بیعت با یزید، از مدینه به قصد مکه خارج شد، حضرت زینب نیز با دو تن از فرزندانش به نامهاى محمد و عون، همراه برادر گشت. در طول واقعه عاشورا، نقش فداکاریهاى عظیم زینب، بسیار بود. او در کربلا مصیبت از دست دادن عزیزترین کسانش یعنی برادران، فرزندان و فرزندان برادر را متحمل شد. اما او همه این مصیبت ها را تحمل نمود و در پاسخ سوال طعن آمیز ابن زیاد که پرسید: کار خدا را با برادر و اهل بیت خود چگونه یافتی؟ فرمود: "و ما رأیتُ الاّ جمیلاً...؛ من جز خیر و زیبایى چیزى ندیدم .
روایت است که او با دست خود لباس جنگ بر تن دو فرزندش پوشانید و هر دو را در رکاب مولایش حسین علیه السلام به میدان فرستاد. همچنین پس از شهادت فرزندانش، به سوگ آنان ننشست؛ چرا که این دو قربانی را برای آن مرد بزرگ بسیار کوچک می دید و نگران آن بود که با اشک او در دل مولایش حسین علیه السلام شرم یا اندوهی راه یابد.
زینب سلام الله علیها پس از واقعه عاشورا مراقبت کننده از امام زین العابدین علیه السلام و سرپرست کاروان اسیران اهل بیت بود. علاوه بر آن، در سفر اسارت در کوفه و دمشق، خطابه هاى آتشینى ایراد کرد و رمز بقاى حماسه کربلا و بیدارى مردم گشت. پس از بازگشت به مدینه نیز در مجالس ذکرى که براى شهداى کربلا داشت، به سخنورى و افشاگرى مى پرداخت.
بارزترین بعد زندگى حضرت زینب، همان پاسدارى از فرهنگ عاشورا بود که با خطابه‌هایش، پیام خون امام حسین علیه السلام را به جهانیان رساند.
خطبه حضرت زینب (س)
پس از عاشورا و ورود اسیران به کوفه حضرت زینب (س) در حضور یزید برای حاضران خطبه‌ای خواند به طوری که همه حضار را شگفت زده کرد. ایشان خطبه خود را با حمد خدا و درود بر پیامبر (ص) و آیه‌ای از قرآن درباره بدکاران شروع کرد و با استناد به آیه‌ای درباره سنت الهی مهلت دادن به ستمکاران، به سرزنش یزید در ستم بر اهل بیت امام حسین (ع) و گرداندن آنها در شهرها پرداخت و علت این برخورد زشت یزید را کینه او از جنگ بدر دانست. ایشان در ادامه فرجام بد یزید را یادآور شد و قاتلان و ستمکاران واقعه کربلا را نفرین کرد و در پایان با اشاره به اختصاص یافتن اهل بیت به وحی و نبوت، تلاش یزید برای محو یاد آنان را بی نتیجه دانست. این سخنرانی یکی از مهم‌ترین و مؤثرترین خطبه‌ها در دفاع از حقانیت حسین بن علی (ع) است.
شعری از حضرت زینب در سوگ شهدای کربلا
از آن حضرت در سوگ امام حسین علیه السلام و یارانش شعر زیر نقل شده است:
على الطف السلام و ساکنیه * و روح الله فـی تلک القباب
نفوس قدست فی الارض قدسا * وقد خلقت من النطف العذاب
مضاجع فتیة عـبدوا فنـاموا * هجودا فی الفـدافد والـروابی...
و صیرت القبـور لهم قصورا * مناخا ذات افنـیة رحاب[۷]
سلام بر کربلا و آنها که در آن آرمیده اند، که روح خدا در آن قبه هاست.
جانهایی که در زمین قدسی شدند و تعالی یافتند و آن جانها از نطفه هایی پاک خلق شده بودند.
آرامگاه جوانمردانى که خدا را پرستیدند و در آن دشتها و هامونها خفتند...
قبرهایشان برایشان به کاخ بدل شد، منزلگاهی با صحنها وحیاطهای وسیع و فراخ.
جلوه‌هایی از صبر حضرت زینب‌کبری سلام‌الله‌علیها، در بیانات رهبر‌انقلاب‌اسلامی
شهادت حضرت زینب (س)
حضرت زینب (س) در سن ۵۶ سالگی از دنیا رفت. در مورد تاریخ شهادت ایشان اختلاف نظر وجود دارد ولی در بیشتر منابع گفته شده است که ایشان در روز ۱۵ رجب سال ۶۲ هجری قمری وفات کرده است. در برخی منابع نیز تاریخ وفات ایشان ۱۴ رجب سال ۶۲ هجری ذکر شده است.
گزارش از علی پیراینده
